Yıllık İzin Hakkı Ücreti Nasıl Hesaplanır?

Yıllık izin hakkı tüm çalışanlar için tanınan en temel sosyal haklardan birisi olduğu için yıllık izin ücreti nasıl hesaplanır sorusu çalışanlar tarafından merak ediliyor. Yıllık izin ücreti hesaplama çalışanın çalışma süresine göre belirlenmektedir.

Yıllık İzin Nedir, Kimler İçin Geçerlidir?

Yıllık izin tanımı itibariyle çalışanların en temel haklarından birisi olmaktadır. Yasa kapsamında yıllık ücretli izin olarak da bilinen uygulama kanun tarafından korunmakta ve işçi tarafından vazgeçilmeyen ya da işveren tarafından da işçiden alınması mümkün olmayan bir uygulama olmaktadır. Yıllık izin çalışanın yıl boyunca yapmış olduğu çalışmalara karşılık olarak fiziksel ve psikolojik sağlıklarının korunmasını amaçlayan, dinlenme hakkı olarak bilinmektedir. Başka bir deyişle yıllık izin hakkı diğer izinler gibi işverenin inisiyatifinde olan bir hak olmayıp işçilerin almaları gereken bir hak kapsamında yer almaktadır. Bu bakımdan yıllık izin kullandırmama ya da işçinin bu haktan vazgeçmesi gibi bir durum söz konusu değildir. Aynı zamanda bu hak, işçinin rızası dahi olsa paraya çevrilemez ve yıllık izin yapılmayan durumlarda mesai ücreti dahil edilmez. Yıllık iznin bir diğer tanımı da bu kapsamda kullanılan izinlerden herhangi bir kesinti yapılmaz ve yıllık izin ne kadar olursa olsun, işveren tarafından o günler işçinin çalıştığı günler olarak kabul edilirler.

Yıllık İzin Hakkı Nasıl Kazanılır?

Yıllık izin hakkı kazanmak için en temel nokta çalışanın aynı işyerinde, ara vermeden en az 1 yıl çalışmış olmasıdır. Bunun yanında çalışanın aynı işyerine sahip olmak kaydıyla farklı işyerlerinde yapmış olduğu çalışmalar da yine yıllık izin hesaplaması için dahil edilmektedir. Aynı işverene ait olan işyerlerinde ya da tek bir işyerinde en az 1 yıl çalıştıktan sonra yıllık izin hakkı doğmaktadır. İşçi, talep ederse 1 yıllık sürenin dolmasından sonra yıllık izin hakkını kullanmak isteyebilir. Ancak bu durumda göz önünde tutulması gereken işverenin de mağdur olmaması için yıllık izin için kullanılacak olan sürelerin birlikte kararlaştırılmasıdır. Başka bir deyişle işçinin yıllık izne hak kazanmasından sonra önceden bu durumu işverene bildirmeli ve yıllık iznin geçerli olacağı tarihlere birlikte karar verilmesi gerekmektedir. Bu durumda işveren açısından işlerin aksamaması ya da yarım kalmaması noktası gözetilir.

Yıllık İzin Süresi Nasıl Hesaplanır?

Yıllık izin hesaplama ise belirlenmiş olan yöntemler temel alınarak yapılmaktadır. Çalışanın 1 yıllık çalışmasına karşılık olarak hak edecek olduğu asgari izin süresi kanunda belirtilmiştir. Buna göre kanun kapsamında asgari izin süreleri;

• Çalışma süresi 1 yıldan 5 yıla kadar olanlar için 14 gün,
• Çalışma süresi 5 yıldan 15 yıla kadar olanlar için 20 gün,
• Çalışma süreleri 15 yıldan daha fazla olanlar için ise 26 gün şeklinde uygulanmaktadır.

Yer altı ve maden işlerinde çalışanlar için ise bu sürelere 4 gün ilave ekleme yapılmaktadır. Bunun yanında 25 yaşından küçük ve 50 yaşından büyük olanlara verilecek yıllık izin süresi de 20 günden az olamamaktadır.

Yıllık izin ücreti ise çalışanların yıllık izinlerini kullanmalarında alacak olan tutarlardır. Başka bir deyişle izne çıkmadan önceki maaşlarının esas alınarak ücretlerinin hesaplanmasını içermektedir. Buna göre yıllık izin ücreti hesaplama için öncelikle işçinin almakta olduğu brüt ücret 30’a bölünür ve gündelik ücret tespit edilir. Daha sonra ise izin günleri çarpılır ve böylece toplamda yıllık izin ücreti hesaplaması yapılır. Buna göre 2022 yıllık izin ücreti hesaplaması da işçinin aldığı ücret üzerinden bu formül ile bulunabilecektir.