Memur Vefat Ederse Yakınları Ne Alır?

Memur vefat ederse yakınları ne alır sorusu görevi devam ederken yaşamını kaybeden memurların yakınları tarafından merak edilmektedir. Görevde yani aktif şekilde memurluğa devam ederken vefat eden kişilerin yakınlarına çeşitli haklar bırakma durumunda olup olmayacaklarına yönelik belirli şartların sağlanması gerekmektedir.

Memur Vefat Ederse Sosyal Haklar Nedir?

Memurun vefat etmesi yakınları için çeşitli sosyal haklardan yararlanma durumu yaratabilir. 2008 yılı öncesinde memur olanlar, bu kapsamda fahri imamlık, vekil öğretmenlik ve yedek subaylık da dahil olacak şekilde, tüm hükümleri ile Emekli Sandığı Kanunu’na bağlı bulunmaktadır. 5434 sayılı bu kanun şartları bakımından görevli ya da emekli memurun vefat etmesi durumunda eşler dul, çocuklar da yetim olarak kabul edilir.

Memurun ölümü durumunda eşlere aylık bağlanabilmesi için tek şart aranır. Bu da tekrar evlilik yapılmamasıdır. Eşlerin çalışıp çalışmadıklarına, emekli olup olmadıklarına ve aylık getirisinin olup olmadığına bakılmaz. Dul aylık oranları ise eğer sağ kalan eşin kendisi de memur veya memur emeklisiyse yüzde 50, memur değilse yüzde 75 oranında bağlanır. Farklı bir ifade ile işsiz, 4A veya 4B kapsamında çalışan sağ kalan eşler için bu oran yüzde 75 oranında belirlenir. Ancak memur olarak görev yapıyorsa ya da memur emekliliği sürüyorsa bu durumda yüzde 50 oranında aylık alabilir.

Memurun vefatı halinde çocukların durumu da yine ilgili kanun kapsamında belirli şartlara bağlanmış durumdadır. Çocuklarda erkek ve kız çocuklarına göre ilgili şartlar değişkenlik taşımaktadır. Kız çocuklara bu konuda daha fazla hak tanınır. Bu kapsamda 18 yaşlarına kadar herhangi bir şart olmadan, 20 yaşına kadar ortaöğretimde olmaları, 25 yaşına kadar ise yükseköğretimde olmalarına karşılık çocuklar aylık alabilir.

Kız çocuklar için de bu durum geçerlilik taşır fakat eğitim görmeseler bile evleninceye veya memur oluncaya kadar aylığı almaları söz konusu olmaktadır. Böylece evlendiği tarihten ya da memur olduğu tarihten itibaren geçerli olacak şekilde aylığında kesinti oluşacaktır.

Söz konusu şartlar kapsamında erkek ya da kız çocukları sigortalı olarak bir işte çalışmaları durumunda dahi aylıklarında herhangi kesinti veya azalma olmaz. Fakat 5435’e tabi bulunan ve vefat eden memurun hizmet yılı 5 ilâ 10 yıl arasında bulunuyorsa, bu durumda kız çocukları için farklı koşullar geçerli olur. Söz konusu durumun geçerli olması halinde- 5510 sayılı kanun dahilinde aylık bağlanır ve kız çocukları da aylık alacakları süre kapsamında erkek çocuklarda olduğu gibi herhangi bir sigortalı işte çalışmamaları gerekir.

Bağlanacak Aylık Oranları Değişkenlik Gösterir

Memurun vefat etmesi halinde yakınları için bağlanacak olan aylıkların tutarı ve içeriği duruma göre değişmektedir. 5510 sayılı kanun kapsamında olanlar; 2008 ve sonrası için ilk kez memur olanlara uygulanır. Bu kapsamda memurun vefatı halinde emekli sayılması ve aynı zamanda da yakınları için aylık bağlanması geçerlidir. 5510 sayılı kanun dahilinde eşlere aylık bağlanabilmesi için eşin tekrar evlenmemesi şartı bulunur. Hiçbir işte çalışmayan veya gelir elde etmeyenler için bu oran aylığın yüzde 75’i kadardır. Çalışması halinde ise yüzde 50 oranında aylık alabilir.

Kız ve erkek çocukların 18 yaşını doldurmasına kadar geçecek olan sürede herhangi bir şart 5510 kapsamında da aranmamaktadır. Erkek ve kız çocukları üniversite eğitimi kapsamında 25 yaşına kadar aylık alabilir. Bunun yanında hak sahibi eş ya da çocuklardan artan hisse oluşursa bu durumda vefat eden memurun anne ve babasına da aylık bağlanabilir.